سنجش توسعه‎ی پایدار محلّه‎های شهری با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه‎ی موردی: منطقه‎ی 17 شهرداری تهران)

نویسندگان

رحمت ا... فرهودی

محمد تقی رهنمایی

ایرج تیموری

چکیده

از دهه‎ی 1980 به بعد توسعه‎ی پایدار به‎عنوان مفهوم اصلی و بنیادی در راهبرد حفاظت جهانی سازمان ملل و در گزارش برانت‎لند قرار گرفت. توسعه شهری پایدار نیز اهمّیّت بسزایی را در دل مفهوم توسعه‎ی پایدار دارد. شهرنشینی شتابان، هم‎زمان با ظهور و تکامل سرمایه‎داری در ایران، انباشت سرمایه، تمرکز فضایی ابزار تولید، بیشتر در چند شهر بزرگ کشور به‎ویژه تهران، انجام شد که نتیجه‎ای جز توسعه ناپایدار شهری دربرنداشت. هدف این مقاله استفاده از روش تلفیقی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای سنجش میزان پایداری در سطح محلّه‎های شهری تهران است، به‎دلیل وسعت زیاد محدوده‎ی مورد مطالعه، محلّه‎های منطقه‎ی 17 شهرداری تهران برای مطالعه‎ی موردی انتخاب شد. به همین دلیل، 20 شاخص مختلف اقتصادی ـ اجتماعی و کالبدی برای سنجش پایداری استفاده شد. در ابتدا شاخص‎ها به‎شیوه‎ی لایه‎ی اطلاعاتی، وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی شد. برای تفاوت در مقیاس اندازه‎گیری، شاخص‎ها بی‎مقیاس شدند؛ سپس با استفاده از تابع عضویّت مثلّثی، هر شاخص جداگانه در داخل سیستم اطلاعات جغرافیایی فازی شد. پس از آن با استفاده از استدلال اوّلیّه و نهایی ممدانی، وضعیّت پایداری منطقه در نُه طبقه (کاملاً بد، خیلی بد، بد، نسبتاً بد، متوسّط، نسبتاً بالا، بالا، خیلی بالا، کاملاً بالا) دسته‎بندی شد و در پایان شاخص‎ها نافازی شدند. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، تحلیل فضایی مطلوبی را از وضعیّت پایداری در سطح محلّه‎ها نشان می‎دهد. نتیجه‎ی مطالعه نشان می‎دهد که وضعیّت پایداری محلّه‎های شهری منطقه‎ی 17 در سطوح متوسّط و پایین از آن قرار دارند. از جهت پایداری، محلّه فلاح در وضعیّت متوسّط قرار دارد که بهترین وضعیّت را در بین محلّه‎ها دارد و بدترین وضعیّت از جهت پایداری برای محلّه‎ی بلورسازی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مکانیابی مراکز فضای سبز با استفاده از مدل منطق فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه هشت تهران)

     افزایش جمعیت و رشد صنعت در شهرها منجر به آلودگی زیست محیطی گردیده و نیز اثرات مخربی را بر شهرنشینان وارد نموده است. به منظور تعدیل اثرات مخرب این پدیده ساده ترین راه حل، توسعه فضای سبز شهری بوده است. فضای سبز شهری، از جمله کاربری‌هایی است که توزیع مناسب آن در سطح شهر از اهمیت زیادی برخوردار است. شهر تهران به ویژه منطقه مورد مطالعه از پراکندگی مناسب فضای سبز برخوردار نبوده بطوری که سرانه آن...

متن کامل

پهنه‌بندی تاب‌آوری بافت‌های شهری در برابر زلزله با استفاده از منطق فازی و FAHP (مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران)

کشور ایران بدلیل ویژگی‌های خاص زمین‌ساختی با خطر زلزله روبه‌رو است و کمتر نقطه‌ای در آن یافت می‌شود که از آسیب زلزله‌ در امان باشد. شهر تهران بعنوان یک ابرشهر بوده که رشد بی‌رویه توسعه در آن سبب ایجاد بافت‌های غیرهمگن شده و آن را آسیب‌پذیر کرده است. با توجه به احتمال وقوع زلزله در این کلانشهر و ضرورت برنامه‌ریزی، در این پژوهش به پهنه‌بندی تاب‌آوری بافت شهری در مقابل زلزله در منطقه 12 شهرداری ته...

متن کامل

مکانیابی مراکز فضای سبز با استفاده از مدل منطق فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه هشت تهران)

افزایش جمعیت و رشد صنعت در شهرها منجر به آلودگی زیست محیطی گردیده و نیز اثرات مخربی را بر شهرنشینان وارد نموده است. به منظور تعدیل اثرات مخرب این پدیده ساده ترین راه حل، توسعه فضای سبز شهری بوده است. فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع مناسب آن در سطح شهر از اهمیت زیادی برخوردار است. شهر تهران به ویژه منطقه مورد مطالعه از پراکندگی مناسب فضای سبز برخوردار نبوده بطوری که سرانه آن به م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

دوره 43(77، پاییز 1390)

شماره 3 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023